Saponin là một dưỡng chất “đặc trưng” cho nhân sâm. Saponin càng nhiều, hàm lượng càng cao thì nhân sâm càng quý, càng chất lượng. Kể từ phát hiện ra Saponin đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về tác dụng hoạt chất này và đã khám phá những điểm rất thú vị. Và nếu bạn đang quan tâm tới tác dụng của Saponin đối với sức khỏe con người thì hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây nhé.
Saponin là gì?
Nội dung chính
Theo Wikipedia, Saponin là một glicozit tự nhiên thường được tìm thấy trong nhiều loại thực vật như cây mao lương hoa vàng, tỏi, hành tây, hoa chuông, đậu xanh, kiều mạch, cây dong…Tuy nhiên, Saponin có trong nhân sâm thì đặc biệt hơn các loại thực vật thông thường ở cấu tạo hoá học đặc biệt. Vì vậy, để phân biệt, Saponin trong nhân sâm còn được gọi là Ginsenoside. Đây là từ ghép của nhân sâm (Ginseng) và Glicozit (Glycoside).
Ginsenosides trong nhân sâm có trọng lợi ích với hệ thống thần kinh trung ương, hệ thống nội tiết, hệ thống miễn dịch, trao đổi chất, và có hiệu lực khác nhau về chức năng điều hòa của cơ thể. Khi đi vào cơ thể, Ginsenosides (saponin) sẽ giúp bạn làm sạch các mạch máu và các cơ quan khác nhau.
Quy trình sản xuất tạo saponin trong nhân sâm.
Trong nhân sâm, saponin không phải có ngay từ đầu mà được tích tụ và phát triển qua quy trình chăm sóc, độ tuổi và điều kiện khí hậu. Nhờ quy trình chế biến mà thành phần saponin hay chất lượng sâm cũng thay đổi: sâm nguyên thủy, chưa qua chế biến là sâm tươi; sâm đã qua hấp sấy như Hắc sâm, hồng sâm,… Đến nay, hắc sâm là sản phẩm có hàm lượng Saponin cao nhất của các loại nhân sân vì được hấp sấy 9 lần.
Thành phần saponin thường được hiểu lầm là thành phần quyết định tác dụng dược lý của nhân sâm, nhưng trong số hàm lượng saponin mà nhân sâm sở hữu ở một mức độ nào đó thì thành phần cấu thành của saponin được đánh giá là quan trọng hơn.
Điểm khác nhau giữa nhân sâm Hàn Quốc và các loại sâm khác.
Có hàng chục thành phần saponin được chứa đựng trong nhân sâm. So với nhân sâm các nước, nhân sâm Hàn Quốc sở hữu nhiều chủng loại saponin nhất. Nhân sâm Hàn Quốc chứa đựng Protopanaxadiol: PPD có tác dụng ức chế thần kinh trung ương và Protopanxatriol: PPT có tác dụng kích thích hệ thống thần kinh trung ương. Hai loại saponin này giữ tỉ lệ cân bằng nên thực hiện tốt vai trò chức năng duy trì điều chỉnh cân bằng nội mô của cơ thể chúng ta. Trong khi đó, nhân sâm nước ngoài (2~3 loại) chiếm 70~80% trên toàn bộ thành phần và cho thấy sự thiên vị phân phối lớn nên hiệu quả không bằng nhân sâm Hàn Quốc.
Bên cạnh đó, khi so sánh hàm lượng saponin của nhân sâm Hàn Quốc và nhân sâm Trung Quốc, Nhật Bản cũng thấy nhân sâm Hàn Quốc có hàm lượng lớn hơn hẳn. Kết quả phân tích 7 loại Singen oside: nhân sâm Hàn Quốc 2.40%, nhân sâm Nhật Bản 1.55%, nhân sâm Trung Quốc 1.49%. Ngoài thành phần saponin, có thành phần Polysaccharide mang hoạt tính dược lý có chức năng tăng cường năng lực chống ung thư. Thành phần này ở nhân sâm Hàn Quốc là 3.2%, nhân sâm Mỹ là 2.1%, nhân sâm Tam thất là 2.3%.
Công dụng của Saponin đối với sức khỏe con người
Nhiều nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, Saponin trong nhân sâm mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe cho con người. Có thể kể như:
1. Chống oxy hóa làm đẹp da.
Một trong những công dụng khá nổi bật của Saponin trong nhân sâm đó là hoạt chất chống oxy hóa. Trong nhiều nghiên cứu khoa học, thành phần saponin trong nhân sâm (đặc biệt là hắc sâm) có tác dụng thúc đẩy quá trình tái tạo máu, tăng cường oxy giúp mạch máu lưu thông nên luôn làm da căng hồng, tươi sáng. Đặc biệt, chiết xuất hắc sâm chứa nhiều thành phần ginsenoside như chất chống lão hóa manthanol ngăn chặn quá trình lão hóa, giảm các vết nhăn, vết nám.
2. Tăng cường sức đề kháng tự nhiên cho cơ thể.
Theo nghiên cứu của GS Lee Dong Kwon đến từ khoa Dược – Đại học Sungkyungkwan (Hàn Quốc), các loại virus hô hấp trên thế giới, trong đó có virus corona, khi xâm nhập vào cơ thể sẽ làm suy yếu đường hô hấp, khiến cơ thể dễ bị nhiễm khuẩn gây ra các bệnh viêm phổi, nguy hiểm hơn là gây nhiễm trùng máu và viêm màng não. Để phòng ngừa các loại virus này, một trong những biện pháp cần thiết là xây dựng một hệ miễn dịch tốt, ngăn chặn nguy cơ nhiễm virus.
Với các dưỡng chất Ginsengoside và saponin có khả năng chống lại việc nhiễm trùng khi bị ký sinh trùng sâm nhập vào cơ thể. Công dụng của saponin sẽ giúp tăng sức đề kháng để góp phần phòng ngừa các loại virus từ bên ngoài như một tấm hàng rào chắn có tác dụng bảo vệ cơ thể khỏi những tác nhân có hại của môi trường xung quanh.
3. Làm giảm mỡ máu.
Các chuyên gia y tế cho biết việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ có tác dụng rất lớn trong việc kiểm soát lượng mỡ máu trong cơ thể. Trong đó việc ăn uống lành mạnh và bổ sung các hoạt chất Saponin sẽ có lợi trong việc điều chỉnh lượng mỡ máu tích tụ trong cơ thể. Hoạt chất saponin có tác dụng hỗ trợ ngăn chặn việc tái hấp thu cholesterol vào trong muối mật, thúc đẩy quá trình máu lưu thông dễ dàng hơn, đồng thời làm giảm các nguy cơ về bệnh tim mạch, đột quỵ,…
4. Bảo vệ gan
Các nghiên cứu cho thấy thành phần Saponin Rb1 có trong Hắc sâm giúp bảo vệ gan, tăng khả năng chịu đựng của cơ thể, làm dịu cơn đau, căng thẳng nhờ cơ chế kìm hãm hệ thống thần kinh thiết yếu. Bên cạnh đó Hắc sâm còn có tác dụng hỗ trợ giải độc, hồi phục chức năng gan, ngăn ngừa gan nhiễm mỡ do ăn uống không hợp lí, do ít vận động và đặc biệt là giảm tải đi những tác hại của rượu bia. Đây quả thực là chế phẩm dành cho những quý ông thường xuyên phải đi tiếp khách.
5. Ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.
Nhiều nghiên cứu đã cho thấy rằng saponin có nhiều tác dụng tích cực trong việc chống ung thư và ngăn chặn đột biến tế bào. Theo kết quả các nghiên cứu in vivo đã công bố rằng nhân sâm (có chứa 2 – 4% saponin) có khả năng ức chế sự phát triển của các loại khối u khác nhau. Đơn cư như các thành phần ginsenosides (Saponin) trong hắc sâmnhư Rg3, Rh2 có tác dụng khống chế, ngăn chặn sự phát triển và sự biến đổi của các tế bào ung thư. Ngoài ra, các ginsenosides có công hiệu trong việc tăng cường hệ miễn dịch, từ đó nâng cao khả năng chống lại các khối u của cơ thể.
6. Một số công dụng khác.
Bên cạnh một số công dụng nổi bật như trên của Saponin nói chung và nhân sâm, Hắc sâm Hàn Quốc nói riêng thì còn vô vạn công dụng khác mà chúng tôi không thể liệt kê hết ở đây. Với mỗi loại Saponin khác nhau ở trong những sản phẩm khác nhau thì sẽ cho những tác dụng riêng. Dưới đây là một số saponin quan trọng Hắc sâm Hàn Quốc đã được nghiên cứu.
Ứng dụng của saponin trong thực tế.
Với những công dụng như trên thì Saponin đã được ứng dụng khá nhiều trong việc tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ cơ thể toàn diện. Trong đó thì tiên phong có thể kể đến người Hàn Quốc nơi mà họ đã ứng dụng nhân sâm từ xa xưa trong y học cổ truyền cho tới ngày nay. Trong sách cổ thảo mộc Hàn Quốc như Euihakeepmoon (醫學入門) và Bonchogangmok (本草綱目) cũng từng ghi lại rằng: “Trải qua 9 lần hấp – 9 lần sấy được lặp đi lặp lại liên túc là phương pháp tuyệt vời giúp tối đa hóa lượng saponin trong nhân sâm và tạo ra các thành phần có lợi cho cơ thể con người”. Vì thế có thể kết luận hiện tại Hắc sâm là sản phẩm có hàm lượng Saponin cao nhất trong các loại nhân sâm đã được ứng dụng và sử dụng khá phổ biến tại Hàn Quốc.
Các sản phẩm hắc sâm phổ biến hiện nay
Hắc sâm với hàm lượng saponin cao nhất trong cái loại nhân sâm đang là thực phẩm tuyệt vời trong việc giúp nâng cao sức đề kháng, bồi bổ toàn diện, tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên giúp cơ thể luôn khỏe mạnh tỉnh táo minh mẫn. Một số sản phẩm từ Hắc sâm phổ biến hiện nay như:
1. Cao Hắc Sâm
Cao hắc sâm là dạng hóa đặc từ những củ nhân sâm nguyên chất 100% được chế biến qua nhiều công đoạn hấp, sấy và đun nóng chảy. Cao hắc sâm có hàm lượng Saponin cao thuộc top đầu, tác dụng rất hiệu quả trong việc chữa trị cũng như phòng chống bệnh ung thư, ngăn chặn quá trình lão hóa, bảo vệ và cải thiện gan….
2. Nước Hắc sâm.
Nước hắc sâm là dạng lỏng có màu đen nâu, uống giúp tỉnh táo, sảng khoái và minh mẫn. Nước hắc sâm là dạng tiện lợi mang theo bên người, thích hợp với những người bận rộn. Hắc sâm được đóng vào các túi nilon nhỏ gọn, dễ mang theo. Mỗi gói đều có một liều lượng vừa đủ. Nếu chưa uống quen, nên pha loãng với nước lọc để uống, giảm bớt vị đắng. Còn người uống quen rồi có thể uống nguyên túi.
3. Hắc sâm thái lát tẩm mật ong
Hắc sâm lát tẩm mật ong là sản phẩm được thái lát từ Hắc sâm Hàn Quốc 6 năm tuổi. Sản phẩm này đặc biệt hơn ở chỗ có sự kết hợp với mật ong rừng nguyên chất giúp làm giảm vị đắng của hắc sâm gấp nhiều lần nhưng vẫn mang đến hàm lượng thành phần dinh dưỡng cao cho cơ thể.
Trên đây là những kiến thức về Saponin là gì, thành phần và những công dụng tuyệt vời của Saponin trong nhân sâm Hàn Quốc mà nó đem lại. Hy vọng với những thông tin này, các quý bạn đọc đã có thêm nhiều kiến thức về Saponin và nhân sâm Hàn Quốc. Nếu còn thắc mắc về Saponin, hãy liên hệ DACA GINSENG để được tư vấn và giải đáp tận tình nhé.